پژوهشگر ایرانی و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس با اجرای طرحی پژوهشی در زمینه امنیت لایه فیزیکی شبکه‌های نسل آینده، راهکاری عملی برای محافظت از اطلاعات در شبکه‌های ۵G و اینترنت اشیاء (IoT) ارائه کرده است. این طرح با حمایت بنیاد ملی علم ایران (INSF) به انجام رسیده و گامی مؤثر در بهبود زیرساخت‌های ارتباطی کشور محسوب می‌شود.
امنیت در شبکه‌های متراکم نسل آینده
پاییز عزمی، مجری این طرح، با اشاره به گسترش روزافزون فناوری‌هایی نظیر ارتباط دستگاه به دستگاه (D2D)، شهرهای هوشمند و سیستم‌های مبتنی بر IoT، تأکید کرد که حجم بالای تبادل داده و تراکم تجهیزات در شبکه‌های ۵G & Beyond نیازمند لایه‌های امنیتی دقیق و پایدار است. وی گفت: «در چنین شرایطی، تضمین محرمانگی ارتباطات به چالشی جدی تبدیل شده و مستلزم راهکارهایی فراتر از روش‌های معمول رمزنگاری است.»
بهره‌گیری از تکنیک‌های امنیت فیزیکی (PLS)
در این پروژه، تمرکز بر استفاده از تکنیک‌های نوین امنیت فیزیکی یا PLS بوده است؛ روش‌هایی که برخلاف شیوه‌های سنتی رمزنگاری، از ویژگی‌های ذاتی کانال انتقال مانند نویز و تداخل برای افزایش امنیت بهره می‌گیرند. این فناوری می‌تواند حتی در شرایطی که گره‌های میانی شبکه قابل اعتماد نیستند، سطح بالایی از امنیت را تضمین کند.
عزمی با بیان اینکه مطالعات پیشین غالباً از شرایط عملیاتی و محدودیت‌های سخت‌افزاری صرف‌نظر کرده‌اند، افزود: «ما در طراحی خود عواملی مانند خطای تخمین کانال و نقص‌های احتمالی تجهیزات را نیز در نظر گرفتیم تا راهکار ارائه‌شده در محیط‌های واقعی قابل پیاده‌سازی باشد.»
کاربردهای تجاری و نظامی
به گفته این پژوهشگر، راهکار ارائه‌شده نه‌تنها قابلیت اجرا در شبکه‌های تجاری نسل پنجم را دارد، بلکه برای کاربردهای نظامی به‌ویژه در بسترهای IoT نیز قابل استفاده است. وی تصریح کرد: «این طرح می‌تواند مبنایی برای توسعه شبکه ملی اطلاعات با زیرساختی امن، پایدار و مبتنی بر فناوری بومی باشد.»
شبیه‌سازی واقع‌گرایانه و قابلیت تجاری‌سازی
در این پژوهش همچنین از مدل‌سازی و شبیه‌سازی دقیق یک شبکه مخابراتی محرمانه در بستر ۵G استفاده شده است. عزمی در پایان تأکید کرد: «هدف ما توسعه یک چارچوب امنیتی واقع‌بینانه بود که هم در مقیاس تحقیقاتی و هم در مسیر صنعتی‌شدن قابلیت اجرا داشته باشد.»
این طرح می‌تواند زمینه‌ساز ارتقاء استانداردهای امنیتی در نسل‌های نوین شبکه‌های ارتباطی و تقویت تاب‌آوری دیجیتال کشور در برابر تهدیدهای فزاینده سایبری باشد.
