ویکی‌پدیا شرکت‌های هوش مصنوعی را به ذکر منبع و پایداری محتوا فراخواند

بنیاد ویکی‌مدیا، متولی دایره‌المعارف آنلاین ویکی‌پدیا، در مواجهه با چالش‌های ناشی از رشد روزافزون هوش مصنوعی، با ارائه طرحی نوین، از شرکت‌های فعال در این حوزه خواست تا با ذکر دقیق منابع و حمایت از ماموریت ناسودبر این دانشنامه، به پایداری محتوای ویکی‌پدیا کمک کنند. این درخواست پس از شناسایی کاهش قابل توجه ترافیک انسانی و استفاده گسترده از داده‌های ویکی‌پدیا توسط هوش مصنوعی مطرح شده است.

قلب هوش مصنوعی و چالش منبع‌دهی ویکی‌پدیا

با گسترش مدل‌های زبان بزرگ (LLMs) و ابزارهای هوش مصنوعی مولد، محتوای غنی و گسترده ویکی‌پدیا به یکی از اصلی‌ترین منابع آموزش و تغذیه این سیستم‌ها تبدیل شده است. این روند، گرچه نشان‌دهنده ارزش بالای داده‌های ویکی‌پدیا است، اما نگرانی‌هایی را نیز برای بنیاد ویکی‌مدیا ایجاد کرده است. بنیاد در یک پست وبلاگی رسمی، از توسعه‌دهندگان هوش مصنوعی درخواست کرد تا استفاده مسئولانه از محتوای ویکی‌پدیا را سرلوحه کار خود قرار دهند؛ به این معنا که هم منبع اصلی اطلاعات را به درستی ذکر کنند و هم از طریق پلتفرم تخصصی Wikimedia Enterprise به محتوا دسترسی یابند.

[]()

کاهش ترافیک انسانی؛ زنگ خطر برای بنیاد ویکی‌پدیا

یکی از نگرانی‌های اصلی بنیاد ویکی‌مدیا، کاهش ترافیک انسانی وب‌سایت در پی افزایش استفاده هوش مصنوعی است. این بنیاد اخیراً متوجه شده که در ماه‌های می و ژوئن سال گذشته، بات‌های هوش مصنوعی با تظاهر به انسان، تلاش گسترده‌ای برای استخراج محتوا از ویکی‌پدیا داشته‌اند تا از سیستم‌های ردیابی این پلتفرم فرار کنند. در همین دوره، میزان بازدید انسانی از وب‌سایت در مقایسه با سال قبل هشت درصد کاهش یافته است. این کاهش ترافیک برای مدل عملیاتی ویکی‌پدیا که بر پایه کمک‌های مالی و مشارکت داوطلبانه استوار است، یک زنگ خطر جدی محسوب می‌شود. با کمتر شدن بازدیدکنندگان انسانی، مشارکت‌کنندگان داوطلب کمتری برای غنی‌تر کردن محتوا جذب می‌شوند و کمک‌های مالی نیز کاهش می‌یابد که این امر چرخه حیات این دانشنامه آزاد را تهدید می‌کند.

راهکار پایدار: Wikimedia Enterprise و شفافیت در تعامل با هوش مصنوعی

برای مقابله با این چالش و ایجاد یک مدل پایدار، بنیاد ویکی‌مدیا راهکارهایی را پیشنهاد کرده است. پلتفرم Wikimedia Enterprise به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که با پرداخت هزینه، به محتوای ویکی‌پدیا در مقیاس وسیع و بدون تحمیل فشار بر سرورهای این بنیاد دسترسی داشته باشند. این مدل نه تنها نیاز شرکت‌های هوش مصنوعی به داده را برآورده می‌کند، بلکه از ماموریت ناسودبر بنیاد ویکی‌مدیا نیز حمایت مالی می‌کند.

بنیاد ویکی‌مدیا همچنین دستورالعمل‌هایی را برای توسعه‌دهندگان و تهیه‌کنندگان هوش مصنوعی ارائه کرده که بر اهمیت استناد و ارجاع به مشارکت‌کنندگان انسانی تاکید دارد. این دستورالعمل‌ها شامل موارد زیر است:

ذکر منابع: شرکت‌ها باید به طور شفاف، منبع اطلاعاتی را که از ویکی‌پدیا برداشت کرده‌اند، ذکر کنند.

تشویق به بازدید و مشارکت: پلتفرم‌ها باید فرصت‌هایی را برای کاربران فراهم آورند تا به منابع اصلی رجوع کرده و در صورت تمایل، در غنی‌سازی آن‌ها مشارکت کنند.

همکاری یا تقابل: آینده محتوای ویکی‌پدیا در عصر هوش مصنوعی

در عصر هوش مصنوعی، مرزهای استفاده از اطلاعات و رعایت حقوق پدیدآورندگان بیش از پیش اهمیت یافته است. ویکی‌پدیا که خود نمادی از همکاری جمعی و دانش آزاد است، اکنون با پدیده‌ای روبروست که می‌تواند بقای مدل منحصر به فرد آن را به چالش بکشد. این هشدار بنیاد ویکی‌مدیا، نه تنها یک درخواست ساده برای ذکر منبع است، بلکه دعوتی است به ایجاد یک رابطه همزیستی و پایدار میان توسعه‌دهندگان هوش مصنوعی و منابع دانش عمومی. آینده محتوای ویکی‌پدیا و کیفیت اطلاعاتی که هوش مصنوعی تولید می‌کند، به میزان پایبندی این شرکت‌ها به اصول اخلاقی و شفافیت در استفاده از داده‌های جمعی وابسته خواهد بود. در نهایت، همکاری مسئولانه می‌تواند تضمین‌کننده این باشد که دانش، در هر قالبی، با احترام به پدیدآورندگان و ترویج شفافیت، در دسترس همگان باقی بماند.

پایگاه خبری مجتمع نوآوری فرداد

مطالب مرتبط

ماهان زند

من فارغ‌التحصیل رشته مهندسی کامپیوتر هستم و از دوران نوجوانی به دنیای فناوری علاقه‌مند بودم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۷ با نوشتن مقاله‌های نقد و بررسی گجت‌های هوشمند در یک وبلاگ شخصی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده و تحلیل‌گر در نشریات مختلف فعالیت کردم و در حال حاضر، به عنوان دبیر بخش فناوری‌های نو در یک مجله معتبر تکنولوژی مشغول به کار هستم. تلاش من این است که آخرین اخبار و پیشرفت‌های دنیای فناوری را به زبانی ساده و کاربردی برای مخاطبان ارائه دهم.