دولت روسیه اعلام کرده است که از ابتدای سپتامبر، نصب پیام‌رسان داخلی این کشور با نام MAX به‌صورت پیش‌فرض روی تمامی گوشی‌های هوشمند و تبلت‌هایی که در بازار روسیه عرضه می‌شوند، الزامی خواهد بود. این تصمیم بخشی از سیاست‌های جدید کرملین برای تقویت کنترل بر فضای مجازی و کاهش وابستگی به پلتفرم‌های خارجی است.
پیام‌رسان MAX؛ جایگزینی برای واتس‌اپ و تلگرام
MAX به‌عنوان یک اپلیکیشن ارتباطی بومی، با هدف رقابت با پیام‌رسان‌های محبوبی مانند واتس‌اپ و تلگرام طراحی شده و تاکنون بیش از ۱۸ میلیون بار دانلود شده است. این اپ با زیرساخت‌های دیجیتال دولتی روسیه یکپارچه شده و قرار است به‌عنوان ابزار رسمی ارتباطی در سطح ملی مورد استفاده قرار گیرد2.
رسانه‌های روسی در واکنش به نگرانی‌ها درباره احتمال جاسوسی از کاربران، اعلام کرده‌اند که MAX نسبت به رقبای خارجی دسترسی محدودتری به داده‌های شخصی دارد. با این حال، وزارت کشور روسیه تأیید کرده که در نخستین پرونده کلاهبرداری مرتبط با این پیام‌رسان، فردی بازداشت شده است3.
گسترش نصب اپ‌های داخلی روی دستگاه‌های دیجیتال
علاوه بر MAX، اپلیکیشن‌های دیگری نیز مشمول نصب اجباری شده‌اند. فروشگاه اپلیکیشن RuStore که پیش‌تر روی دستگاه‌های اندرویدی نصب بود، از سپتامبر باید روی تمامی دستگاه‌های اپل نیز به‌صورت پیش‌فرض قرار گیرد2. همچنین، اپلیکیشن تلویزیونی LIME HD TV که امکان دسترسی رایگان به کانال‌های دولتی را فراهم می‌کند، از ژانویه سال آینده روی تمام تلویزیون‌های فروخته‌شده در روسیه نصب خواهد شد1.
محدودیت‌های جدید برای پلتفرم‌های خارجی
این اقدامات پس از آن صورت گرفت که دولت روسیه اعلام کرد برخی تماس‌ها از طریق واتس‌اپ و تلگرام را محدود کرده است. دلیل این محدودیت، عدم همکاری این پلتفرم‌ها با نهادهای قضایی روسیه در ارائه اطلاعات مربوط به پرونده‌های کلاهبرداری و تروریسم عنوان شده است5.
اهداف راهبردی روسیه در حوزه حاکمیت سایبری
سیاست نصب اجباری اپ‌های داخلی، بخشی از راهبرد گسترده‌تر روسیه برای اعمال حاکمیت سایبری است. این راهبرد شامل کاهش نفوذ فناوری‌های خارجی، تقویت زیرساخت‌های بومی، و کنترل بیشتر بر جریان اطلاعات در فضای اینترنتی کشور می‌شود6.
با اجرای این سیاست‌ها، دولت روسیه تلاش دارد تا فضای دیجیتال خود را از وابستگی به شرکت‌های خارجی خارج کرده و ابزارهای ارتباطی و رسانه‌ای را تحت نظارت و مدیریت داخلی قرار دهد. این روند، اگرچه با واکنش‌های متفاوتی از سوی کاربران همراه بوده، اما نشان‌دهنده تغییرات بنیادین در نحوه تعامل دولت‌ها با فناوری‌های ارتباطی در عصر دیجیتال است.
پایگاه خبری مجتمع نوآوری فرداد
