پژوهشگران دانشگاه راکفلر نیویورک در مطالعه‌ای نوین موفق شدند نقش اثرگذار آمینواسید غیرضروری سرین را در تسریع روند ترمیم زخم‌های پوستی کشف کنند. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که سطح پایین سرین موجب تغییر عملکرد سلول‌های بنیادی فولیکول مو شده و آن‌ها را از مسیر رشد مو به سمت بازسازی پوست هدایت می‌کند—موضوعی که می‌تواند نقطه شروعی برای درمان‌های مؤثر در زخم‌های مزمن باشد.
تغییر مسیر عملکرد سلولی از رشد مو به ترمیم پوست
سلول‌های بنیادی فولیکول مو به‌طور طبیعی در دو فرآیند حیاتی بدن نقش دارند: حفظ چرخه‌های رشد مو و بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده پوستی. در این مطالعه مشخص شد که کمبود سرین می‌تواند منجر به فعال‌سازی گروه خاصی از سلول‌ها شود که با دقت سرنوشت سلولی را به سمت ترمیم پوست بازتعریف می‌کنند. به گفته جس نوواک، نویسنده اصلی این مطالعه، تغییر سطح سرین می‌تواند از طریق مداخلات تغذیه‌ای یا دارویی مدیریت شود و در نتیجه فرایند درمان زخم تسریع یابد.
منابع سرین و اهمیت تغذیه‌ای آن
هرچند سرین از نوع آمینواسیدهای غیرضروری است—زیرا بدن قادر به ساخت آن است—اما کمبود آن می‌تواند عملکرد سلولی را دچار اختلال کند، به‌ویژه در سلول‌های بنیادی فولیکول مو. منابع غذایی سرشار از سرین شامل گوشت قرمز، مرغ، ماهی، دانه سویا، انواع مغزها و لبنیات هستند. این آمینواسید علاوه بر نقش ساختاری در پروتئین‌سازی، در تکثیر سلولی و فرآیندهای متابولیکی نیز اهمیت دارد.
آزمایش‌های حیوانی و شبیه‌سازی پاسخ زیستی
در بخش تجربی مطالعه، موش‌هایی با رژیم غذایی حاوی سرین و گلیسین، تغییر قابل توجهی در عملکرد سلول‌های بنیادی فولیکول مو نشان دادند. این سلول‌ها رشد مو را به تعویق انداخته و تمرکز خود را بر بازسازی اپیتلیوم پوستی گذاشتند، فرآیندی که نقش مؤثری در ترمیم سد محافظتی پوست دارد.
شناسایی مسیر سلولی «پاسخ یکپارچه به استرس» (ISR)
محققان همچنین موفق به شناسایی مسیر سلولی “پاسخ یکپارچه به استرس” یا ISR شدند—مکانیسمی درون‌سلولی که در مواجهه با استرس‌هایی مانند جراحت یا کمبود سرین فعال می‌شود. فعال‌سازی این مسیر موجب می‌گردد سلول‌های بنیادی فولیکول مو به سلول‌های اپیدرمی شبیه‌تر شوند و به جای رشد مو، بازسازی بافت آسیب‌دیده را در اولویت قرار دهند.
چشم‌انداز آینده درمان‌های زخم مزمن
این یافته‌ها می‌تواند افق‌های جدیدی در درمان‌های هدفمند زخم، به‌ویژه زخم‌های مزمن یا دیابتی بگشاید. دستکاری تغذیه‌ای یا دارویی سطح سرین در بدن، با هدایت سلول‌ها به مسیر ترمیم بافت، روشی بالقوه برای ارتقای کیفیت درمان‌های پوستی و بازسازی سلولی به‌شمار می‌رود. مطالعات بیشتر برای توسعه راهکارهای بالینی مبتنی بر این مکانیسم در دست بررسی است.
