پژوهشگران دانشگاه تگزاس‌ای‌اند‌ام موفق به توسعه روشی نوین برای تولید و انتقال آستاتین-۲۱۱، ایزوتوپی کمیاب و قدرتمند شده‌اند که می‌تواند آینده درمان سرطان را متحول کند. این دستاورد علمی، نقطه عطفی در پزشکی هسته‌ای به شمار می‌رود و راه را برای درمان‌های هدفمند و کم‌عارضه هموار می‌سازد.
آستاتین-۲۱۱؛ کمیاب‌ترین عنصر با بیشترین پتانسیل درمانی
آستاتین کمیاب‌ترین عنصر طبیعی روی زمین است و نام آن که از واژه یونانی «ناپایدار» گرفته شده، ماهیت گذرا و نیمه‌عمر کوتاه آن (۷.۲ ساعت) را نشان می‌دهد. با وجود این محدودیت، ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد آستاتین-۲۱۱ آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای درمان هدفمند سرطان تبدیل کرده است. این ایزوتوپ با انتشار ذرات آلفا، سلول‌های سرطانی را نابود می‌کند در حالی که آسیب به بافت‌های سالم اطراف به حداقل می‌رسد.
پیشرفت‌های دانشگاه تگزاس‌ای‌اند‌ام در تولید آستاتین-۲۱۱
محققان این دانشگاه با استفاده از سیکلوترون K150 و تکنیک‌های شیمیایی پیشرفته، فرآیند تازه‌ای برای تولید و خالص‌سازی آستاتین-۲۱۱ طراحی کرده‌اند. این پروژه با حمایت وزارت انرژی ایالات متحده و مرکز ملی توسعه ایزوتوپ (NIDC) اجرا می‌شود.
شری جی. ینلو، مدیر موسسه سیکلوترون، تأکید می‌کند: «درمان با ذرات آلفا می‌تواند انقلابی در انکولوژی ایجاد کند، زیرا توانایی تخریب سلول‌های تومور را دارد بدون آنکه به اندام‌های سالم آسیب جدی وارد کند.»
مزایای درمانی آستاتین-۲۱۱
- نیمه‌عمر کوتاه این ایزوتوپ باعث کاهش سمیت و ریسک‌های بلندمدت می‌شود.
- عدم وجود واپاشی آلفای ثانویه، کارایی درمانی آن را افزایش می‌دهد.
- قابلیت استفاده در درمان سرطان‌های خون و حتی تحقیقات اولیه روی بیماری آلزایمر.
این ویژگی‌ها موجب شده آستاتین-۲۱۱ به‌عنوان «ایزوتوپ گلدیلاکس» یا ایزوتوپ ایده‌آل شناخته شود.
نوآوری در جداسازی و انتقال ایزوتوپ
یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای اخیر، توسعه یک سیستم خودکار برای جداسازی و ارسال آستاتین-۲۱۱ است. این فناوری با استفاده از ستون جاذب رزینی، امکان خالص‌سازی سریع‌تر و انتقال ایمن‌تر ایزوتوپ را فراهم می‌کند. این روش نه‌تنها خطرات را کاهش می‌دهد بلکه اتلاف ناشی از واپاشی را نیز به حداقل می‌رساند.
دانشگاه تگزاس‌ای‌اند‌ام تاکنون محموله‌های متعددی از آستاتین-۲۱۱ را به مراکز تحقیقاتی معتبر از جمله دانشگاه آلاباما و مرکز سرطان MD Anderson ارسال کرده است.
چشم‌انداز جهانی درمان با آستاتین-۲۱۱
آزمایش‌های بالینی روی انسان هنوز در مراحل اولیه قرار دارد، اما کشورهای مختلف از جمله ژاپن، ایالات متحده و چند کشور اروپایی در حال بررسی پتانسیل این ایزوتوپ هستند. کارشناسان معتقدند در صورت رفع موانع تولید و دسترسی، آستاتین-۲۱۱ می‌تواند به یکی از مهم‌ترین ابزارهای پزشکی هسته‌ای در قرن ۲۱ تبدیل شود.
جمع‌بندی
کشف و توسعه روش‌های نوین برای تولید و انتقال آستاتین-۲۱۱، افق تازه‌ای در درمان سرطان گشوده است. این ایزوتوپ کمیاب با توانایی هدف‌گیری دقیق سلول‌های سرطانی و حداقل آسیب به بافت‌های سالم، می‌تواند آینده‌ای متفاوت برای بیماران سرطانی رقم بزند. با ادامه تحقیقات و همکاری‌های بین‌المللی، آستاتین-۲۱۱ در آستانه تبدیل شدن به یکی از مؤثرترین درمان‌های نسل جدید قرار دارد.
ماهان زند
من فارغ‌التحصیل رشته مهندسی کامپیوتر هستم و از دوران نوجوانی به دنیای فناوری علاقه‌مند بودم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۷ با نوشتن مقاله‌های نقد و بررسی گجت‌های هوشمند در یک وبلاگ شخصی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده و تحلیل‌گر در نشریات مختلف فعالیت کردم و در حال حاضر، به عنوان دبیر بخش فناوری‌های نو در یک مجله معتبر تکنولوژی مشغول به کار هستم. تلاش من این است که آخرین اخبار و پیشرفت‌های دنیای فناوری را به زبانی ساده و کاربردی برای مخاطبان ارائه دهم.
