کشف مدار خاموش‌کننده درد مزمن
تیمی از پژوهشگران دانشگاه پنسیلوانیا گروهی از نورون‌ها را در هسته پارابرکیال جانبی ساقه مغز شناسایی کردند که می‌توانند درد مزمن را در شرایط اضطراری مانند گرسنگی یا ترس فروبنشانند. این نورون‌ها که گیرنده Y۱ را بیان می‌کنند، به‌نظر می‌رسد اولویت پردازش حسی مغز را از احساس درد به رفتارهای بقا منتقل می‌کنند و یافته‌ها امکان توسعه درمان‌های هدفمند برای درد مزمن را فراهم می‌سازد.
نحوه عملکرد نورون‌های Y۱ در کنترل درد مزمن
پژوهشگران با تصویربرداری کلسیمی نشان دادند نورون‌های گیرنده Y۱ در درد طولانی‌مدت فعالیت تونیک مداومی دارند که می‌تواند باعث حفظ سیگنال درد حتی پس از بهبود بافت شود. مولکول کلیدی در این مسیر نوراپپتید Y (NPY) است که از طریق گیرنده‌های Y۱ سیگنال درد را در شرایطی مثل گرسنگی یا ترس کاهش می‌دهد و به مغز اجازه می‌دهد انرژی و تمرکز خود را به بقا اختصاص دهد.
شواهد تجربی و مبنای مشاهده‌ای
ایده پژوهش از مشاهده ساده‌ای نشأت گرفت؛ پژوهشگران دریافتند گرسنگی، ترس یا تشنگی می‌تواند حساسیت به درد را کاهش دهد. بررسی‌های بعدی نشان داد این اثر از طریق فعال‌سازی مدارهای شامل نورون‌های Y۱ و آزادسازی NPY به‌وقوع می‌پیوندد و این مدارها به‌صورت پراکنده در میان انواع سلول‌ها توزیع شده‌اند تا انواع مختلف درد را در مدارهای متفاوت تنظیم کنند.
پیامدهای درمانی برای درد مزمن
این کشف پنجره‌ای جدید برای درمان درد مزمن باز می‌کند؛ به‌ویژه در بیمارانی که درد بیشتر ناشی از حساس‌شدن مدارهای مرکزی است تا آسیب محیطی. هدف‌گیری نورون‌های Y۱ یا مسیر NPY می‌تواند مبنای توسعه داروهای اختصاصی، ایمپلنت‌های عصبی یا مداخلات مولکولی برای کاهش درد مزمن باشد.
روش‌های مکمل غیر دارویی برای تنظیم مدار درد
پژوهشگران تأکید دارند علاوه بر رویکردهای دارویی، روش‌های رفتاری و غیردارویی می‌توانند بر همین مدارها اثر بگذارند و درد مزمن را کاهش دهند:
- ورزش، مدیتیشن و رفتاردرمانی شناختی که توانایی تنظیم مدارهای مغزی مرتبط با درد را دارند؛
- مداخلات شخصی‌سازی‌شده مانند ایمپلنت‌های عصبی یا تحریک هدایت‌شده در مواردی که مدارهای مرکزی نقش محوری دارند.
چشم‌انداز پژوهشی و نیاز به مطالعات بالینی
برای ترجمه این یافته‌ها به درمان‌های بالینی نیازمند مطالعات مولکولی دقیق، مدل‌های حیوانی تکمیلی و کارآزمایی‌های بالینی هستیم تا اثربخشی و ایمنی هدف‌گیری نورون‌های Y۱ و مسیر NPY ثابت شود. کشف کلید داخلی خاموش‌کننده درد، نویدبخش مسیرهایی مبتکرانه است که می‌تواند زمینه‌ساز درمان‌های ترکیبی و شخصی‌سازی‌شده برای میلیون‌ها بیمار مبتلا به درد مزمن شود.
ماهان زند
من فارغ‌التحصیل رشته مهندسی کامپیوتر هستم و از دوران نوجوانی به دنیای فناوری علاقه‌مند بودم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۷ با نوشتن مقاله‌های نقد و بررسی گجت‌های هوشمند در یک وبلاگ شخصی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده و تحلیل‌گر در نشریات مختلف فعالیت کردم و در حال حاضر، به عنوان دبیر بخش فناوری‌های نو در یک مجله معتبر تکنولوژی مشغول به کار هستم. تلاش من این است که آخرین اخبار و پیشرفت‌های دنیای فناوری را به زبانی ساده و کاربردی برای مخاطبان ارائه دهم.
