محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر با حمایت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاستجمهوری موفق به طراحی و ساخت سامانه پایش هوشمند فیبر نوری شدند؛ سامانهای که میتواند نقش مهمی در افزایش امنیت و پایداری شبکه ملی اطلاعات ایفا کند.
کاهش هزینهها و افزایش پایداری ارتباطات
به گفته حمزه بیرانوند، مجری این طرح و دانشیار دانشکده مهندسی برق دانشگاه امیرکبیر، سامانه پایش هوشمند فیبر نوری قادر است خرابیها و ناهنجاریهای شبکه را بهصورت لحظهای شناسایی کرده و محل دقیق قطعی یا اختلال را روی نقشه مشخص کند. این سامانه با بهرهگیری از الگوریتمهای هوش مصنوعی، مشکلاتی مانند خمش یا اتصالات نامناسب را تشخیص میدهد و نیاز به بازدیدهای حضوری مکرر را از بین میبرد. برآوردها نشان میدهد استفاده از این فناوری میتواند هزینههای نگهداری شبکههای فیبر نوری را تا ۵۰ درصد کاهش دهد.
توسعه فناوری از نمونه اولیه تا نسخه پیشرفته
تحقیقات این پروژه از سال ۱۳۹۹ آغاز شد. نسخه اولیه تنها چهار پورت داشت و امکان پایش چهار تار فیبر تاریک تا فاصله ۵۰ کیلومتر را فراهم میکرد. اما در نسخه دوم، ظرفیت سامانه به ۶۴ پورت افزایش یافته و برد پایش به ۱۵۰ کیلومتر رسیده است. این نسخه علاوه بر قابلیت پایش فیبرهای روشن و تاریک، مجهز به نرمافزار تحت وب با امکاناتی مانند مدیریت کاربران، زمانبندی تستها، شبکهسازی چند دستگاه و مدیریت هوشمند هشدارهاست.
ویژگیهای نرمافزاری و سختافزاری سامانه
- نرمافزار سامانه با معماری میکروسرویس طراحی شده و قابلیت اجرا در بستر ابری یا محلی را دارد.
- امکان گزارشگیری پیشرفته، مانیتورینگ لحظهای و ثبت اطلاعات روی نقشه GIS فراهم شده است.
- بخش سختافزاری از فناوری OTDR و طول موجهای ۱۳۱۰، ۱۵۵۰ و ۱۶۲۵ نانومتر پشتیبانی میکند و دقت بالایی در اندازهگیری فواصل کوتاه و بلند دارد.
گامی به سوی خودکفایی در فناوریهای ارتباطی
بیرانوند تأکید کرد که این محصول از نظر کیفیت و گستره عملکرد با نمونههای خارجی رقابت میکند و میتواند نیاز کشور به واردات تجهیزات پایش فیبر نوری را برطرف سازد. به گفته او، توسعه این سامانه نهتنها هزینههای عملیاتی را کاهش میدهد بلکه تابآوری و امنیت شبکه ملی اطلاعات را نیز بهطور چشمگیری افزایش خواهد داد.
ساخت سامانه پایش هوشمند فیبر نوری در دانشگاه صنعتی امیرکبیر، نقطه عطفی در مسیر بومیسازی فناوریهای پیشرفته ارتباطی محسوب میشود و میتواند زیرساختی پایدار و امن برای آینده شبکههای ارتباطی کشور فراهم کند.
ماهان زند
من فارغالتحصیل رشته مهندسی کامپیوتر هستم و از دوران نوجوانی به دنیای فناوری علاقهمند بودم. فعالیت حرفهای خودم را از سال ۱۳۹۷ با نوشتن مقالههای نقد و بررسی گجتهای هوشمند در یک وبلاگ شخصی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده و تحلیلگر در نشریات مختلف فعالیت کردم و در حال حاضر، به عنوان دبیر بخش فناوریهای نو در یک مجله معتبر تکنولوژی مشغول به کار هستم. تلاش من این است که آخرین اخبار و پیشرفتهای دنیای فناوری را به زبانی ساده و کاربردی برای مخاطبان ارائه دهم.
