ایالات متحده در مسیر تحول صنعت انرژی هسته‌ای، گام مهمی برداشته و اکنون با بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته هوش مصنوعی شرکت آمازون وب سرویسز (AWS)، تلاش می‌کند راکتورهای هسته‌ای را به‌صورت خودران و هوشمند مدیریت کند. این اقدام در راستای مدرن‌سازی فرآیندهای انرژی هسته‌ای و کاهش هزینه‌های اجرایی صورت می‌گیرد.
در همین زمینه، آزمایشگاه ملی آیداهو (INL) به‌عنوان مرکز اصلی پژوهش‌های هسته‌ای وابسته به وزارت انرژی آمریکا، قراردادی همکاری با AWS امضا کرده است. هدف این مشارکت، توسعه زیرساخت‌های هوشمند بر پایه ابررایانش و مدل‌های بنیادی هوش مصنوعی برای طراحی، ساخت و بهره‌برداری هوشمند از واحدهای هسته‌ای است.
راکتورهای دیجیتال؛ نسل جدید انرژی با پشتیبانی هوش مصنوعی
مدیر این آزمایشگاه، جان واگنر، با اشاره به اهمیت این همکاری گفت: «ادغام فناوری‌های نوین هوش مصنوعی با فرآیندهای هسته‌ای به ما کمک می‌کند تا چرخه تولید انرژی را هوشمندتر و ایمن‌تر کنیم. همکاری با AWS امکان استفاده از ابزارهای ابررایانشی پیشرفته را فراهم کرده و مسیر توسعه راکتورهای هسته‌ای را هموارتر می‌سازد.»
آزمایشگاه INL قرار است با استفاده از ابزارهایی نظیر SageMaker، Bedrock و تراشه‌های سفارشی AWS، مدل‌های مجازی از راکتورهای کوچک و متوسط (با توان تولید ۲۰ تا ۳۰۰ مگاوات) ایجاد کند. این مدل‌ها بر اساس داده‌های واقعی آموزش می‌بینند و به مرور زمان، قابلیت شبیه‌سازی، مدل‌سازی و اجرای عملیات خودکار ایمن راکتور را فراهم می‌آورند.
کریس ریتر، مدیر بخش هوش مصنوعی INL نیز خاطرنشان کرد: «دسترسی به منابع ابری پیشرفته، مدل‌های پایه و پردازنده‌های گرافیکی قدرتمند AWS، بستری بی‌نظیر برای اجرای برنامه‌های هوشمند در صنعت انرژی هسته‌ای فراهم کرده است.»
شکل‌گیری اکوسیستم هوش مصنوعی-هسته‌ای در آمریکا
این همکاری بخشی از تلاش جامع INL برای ایجاد اکوسیستم مبتنی بر هوش مصنوعی در حوزه انرژی هسته‌ای است که با مشارکت آزمایشگاه‌های دولتی، شرکت‌های فناوری و توسعه‌دهندگان انرژی دنبال می‌شود. هدف این طرح، ساخت راکتورهایی است که در کنار سرعت ساخت بالا، عملکردی ایمن‌تر و طراحی هوشمندانه‌تری داشته باشند.
جالب اینکه این قرارداد در ادامه همکاری مشابهی با گوگل کلاد و شرکت وستینگهاوس منعقد شده است که در آن نیز هوش مصنوعی برای تسریع طراحی و ساخت سیستم‌های نوین AP1000 و ریزراکتورها مورد استفاده قرار گرفت.
این تحولات نشان‌دهنده رویکرد جدی آمریکا در استفاده هدفمند از هوش مصنوعی برای توسعه زیرساخت‌های انرژی پاک و هوشمند است؛ حرکتی که می‌تواند آینده صنعت هسته‌ای را به‌شکل چشمگیری دگرگون کند.
ماهان زند
من فارغ‌التحصیل رشته مهندسی کامپیوتر هستم و از دوران نوجوانی به دنیای فناوری علاقه‌مند بودم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۷ با نوشتن مقاله‌های نقد و بررسی گجت‌های هوشمند در یک وبلاگ شخصی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده و تحلیل‌گر در نشریات مختلف فعالیت کردم و در حال حاضر، به عنوان دبیر بخش فناوری‌های نو در یک مجله معتبر تکنولوژی مشغول به کار هستم. تلاش من این است که آخرین اخبار و پیشرفت‌های دنیای فناوری را به زبانی ساده و کاربردی برای مخاطبان ارائه دهم.
