ایلان ماسک، مدیرعامل نوآور تسلا و بنیانگذار شرکت پیشرو نورالینک (Neuralink)، در تازهترین نشست سهامداران خود، پیشبینی جسورانهای را مطرح کرد که مرزهای علم و فلسفه را جابهجا میکند. وی اظهار داشت که شاید تا کمتر از دو دهه آینده، فناوری آنقدر پیشرفت کند که امکان انتقال ذهن انسان به کالبد رباتهای انساننما فراهم شود. این ایده، که زمانی تنها در داستانهای علمی-تخیلی جای داشت، اکنون با سرعت خیرهکننده پیشرفتهای هوش مصنوعی و رابطهای مغز و رایانه، به واقعیت نزدیکتر میشود.

انتقال ذهن: بازآفرینی دیجیتالی خاطرات و الگوهای فکری در رباتها
ماسک در تشریح این ایده، توضیح داد که توسعه رابطهای مغز و رایانه (BCI) به مرحلهای خواهد رسید که بتوان دادهها، الگوهای فکری و خاطرات یک فرد را در قالبی دیجیتال بازسازی کرد. این اطلاعات سپس قابلیت بارگذاری در سامانههای هوشمند پیشرفته یا رباتهای انساننما مانند Optimus را خواهند داشت. او تأکید کرد که این فرآیند به معنای انتقال کامل آگاهی، روح یا هویت انسانی به مفهوم سنتی آن نیست، بلکه بیشتر شبیه به ایجاد یک "نسخه تقریبی" از ذهن در یک محیط مصنوعی خواهد بود.
ماسک افزود: «در آینده ممکن است بتوانیم بخشی از وجود ذهنی خود را به گونهای حفظ کنیم که پس از مرگ جسمی، در قالب ربات یا موجود دیجیتال ادامه یابد.» این دیدگاه، افقهای جدیدی را برای مفهوم بقا و جاودانگی در عصر دیجیتال میگشاید و پرسشهای عمیقی درباره ماهیت هویت و آگاهی انسان مطرح میکند.
نقش پیشگام نورالینک در مسیر انتقال ذهن و پیوند مغز و رایانه
شرکت نورالینک، که توسط ایلان ماسک تأسیس شده، سالهاست با هدف ایجاد پلی مستقیم میان مغز انسان و رایانه فعالیت میکند. این شرکت با هدف اولیه کمک به افراد دارای ناتوانیهای عصبی، پیشرفتهای قابل توجهی در زمینه کاشت تراشههای مغزی داشته و نخستین آزمایشهای انسانی خود را نیز با موفقیت انجام داده است. نورالینک در تلاش است تا با ثبت دقیق فعالیتهای عصبی و ترجمه آنها به دستورات دیجیتال، بستری برای تعامل بیواسطه انسان و ماشین فراهم آورد. این فناوری زیربنای اصلی برای ایدهی انتقال ذهن است، چرا که ابتدا باید راهی برای استخراج، ذخیره و سپس بارگذاری پیچیدهترین ساختار دادهای موجود، یعنی ذهن انسان، پیدا شود.
چالشهای اخلاقی و فلسفی پیش روی انتقال ذهن و آینده هویت انسانی
کارشناسان علمی و فلاسفه معتقدند در صورت تحقق پیشبینی ماسک، بشریت وارد مرحلهای نوین از تکامل خود خواهد شد. این پیشرفت میتواند مرزهای سنتی میان هوش مصنوعی و آگاهی انسانی را در هم شکسته و مفاهیمی چون "هویت"، "حیات" و حتی "جاودانگی" را از نو تعریف کند. این تحولات نه تنها نویدبخش فرصتهای بیسابقهای برای گسترش دامنه زندگی و دانش بشر است، بلکه چالشهای اخلاقی و اجتماعی عمیقی را نیز به همراه خواهد داشت:
مسائل مربوط به مالکیت ذهن دیجیتال و حقوق نسخههای رباتیک یا دیجیتالی از انسانها.
تأثیرات روانشناختی بر انسانهایی که میدانند میتوانند پس از مرگ جسمی، در قالب دیگری ادامه یابند.
پیامدهای اجتماعی و اقتصادی ناشی از وجود "کپیهای" دیجیتالی از افراد و تغییر در ساختار جامعه.
این ایدهها، اگرچه در حال حاضر شاید دور از دسترس به نظر برسند، اما با روند رو به رشد فناوری و سرمایهگذاری بیسابقه در حوزههای هوش مصنوعی و نوروتکنولوژی، به سرعت از محدوده خیال به مرزهای واقعیت در حرکت هستند. پیشبینی ایلان ماسک بار دیگر نشان میدهد که آینده فناوری میتواند بسیار شگفتانگیزتر و پیچیدهتر از تصورات کنونی ما باشد.
پایگاه خبری مجتمع نوآوری فرداد
مطالب مرتبط
- ایران زمستان امسال سه ماهواره بومی خود را به فضا پرتاب خواهد کرد
- مایکروسافت با توسعه ابزارهای هوش مصنوعی جدید، سلطه انحصاری CUDA انویدیا را به چالش میکشد
- اپل و انویدیا، سامسونگ فاندری را برای کاهش وابستگی به TSMC انتخاب کردند
- ایران زمستان امسال سه ماهواره بومی خود را به فضا پرتاب خواهد کرد
ماهان زند
من فارغالتحصیل رشته مهندسی کامپیوتر هستم و از دوران نوجوانی به دنیای فناوری علاقهمند بودم. فعالیت حرفهای خودم را از سال ۱۳۹۷ با نوشتن مقالههای نقد و بررسی گجتهای هوشمند در یک وبلاگ شخصی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده و تحلیلگر در نشریات مختلف فعالیت کردم و در حال حاضر، به عنوان دبیر بخش فناوریهای نو در یک مجله معتبر تکنولوژی مشغول به کار هستم. تلاش من این است که آخرین اخبار و پیشرفتهای دنیای فناوری را به زبانی ساده و کاربردی برای مخاطبان ارائه دهم.